به گزارش جام کوردی، محور ساسانی در ابتدا قرار بود تنها محدوده اسلام‌آباد غرب تا قصرشیرین را دربر گیرد؛ مسیری ۱۵۰ کیلومتری که ۱۵ اثر شاخص و بی‌بدیل ساسانی را در خود جای داده است. اما در ادامه، این محور وسعت بیشتری یافت و از معبد آناهیتای کنگاور تا قصرشیرین گسترش پیدا کرد.
این محور تاریخی و فرهنگی، نه‌تنها یکی از مهم‌ترین مسیرهای باستانی غرب کشور، بلکه بخشی ارزشمند از حافظه تاریخی ایران است.
این مجموعه در صورت ثبت جهانی می‌تواند جایگاه کرمانشاه را در نقشه گردشگری بین‌المللی بیش از پیش تقویت کند.
نباید فراموش کرد که کرمانشاه پیش‌تر سه اثر تاریخی کتیبه بیستون، منظر فرهنگی هورامان (اورامانات) و کاروانسرای بیستون را در فهرست یونسکو به نام خود ثبت کرده و همین موضوع ثابت می‌کند ظرفیت‌های این استان برای جهانی شدن نه یک «امکان»، بلکه یک «واقعیت» است.
با این حال، پرسش اساسی اینجاست: چرا با وجود چنین تجربه موفقی، محور ساسانی هنوز در حد وعده و مقدمات باقی مانده است؟
سال‌هاست که مسئولان میراث فرهنگی از پیگیری ثبت جهانی این محور سخن می‌گویند، اما خروجی عملی، جز چند اقدام پراکنده حفاظتی و وعده‌های تکراری، چیز دیگری نبوده است.
در حالی‌که بسیاری از کشورها با کوچک‌ترین ظرفیت تاریخی، برند گردشگری جهانی می‌سازند، ما با گنجینه‌ای عظیم همچون محور ساسانی هنوز درگیر بروکراسی و بی‌برنامگی هستیم.
بخش انتقادی ماجرا به وضعیت نگهداری این آثار برمی‌گردد. بسیاری از محوطه‌ها در خطر تخریب طبیعی یا انسانی‌اند، دسترسی و امکانات گردشگری آنها در حداقل ممکن است و هیچ زیرساختی برای پذیرایی از گردشگران داخلی و خارجی در مسیر این محور فراهم نشده است.
این غفلت‌ها نه‌تنها ارزش جهانی شدن را زیر سؤال می‌برد، بلکه فرصت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ناشی از گردشگری را از دسترس خارج می‌کند.
از سوی دیگر، موقعیت مرزی کرمانشاه و شباهت‌های فرهنگی و مذهبی ایران و عراق، یک فرصت استثنایی برای جذب گردشگران عراقی در این مسیر فراهم کرده است.
ثبت جهانی محور ساسانی می‌تواند دروازه‌ای تازه برای معرفی میراث تاریخی ایران و به‌ویژه کرمانشاه به زائران و گردشگران کشور همسایه باشد؛ ظرفیتی که تاکنون به‌درستی مورد استفاده قرار نگرفته است.
کرمانشاه امروز به یک «برند جهانی» دیگر نیاز دارد؛ برندی که نه‌تنها میراث تاریخی این سرزمین را پررنگ‌تر کند، بلکه به توسعه پایدار گردشگری کمک کند.
محور ساسانی با آثاری همچون معبد آناهیتا، کاخ ساسانی، فرهادتراش بیستون، پل خسرو، پل بیستون، طاق‌بستان، قلعه یزدگرد، طاق‌گرا، دکان داوود، زیج منیژه، عمارت خسرو، چهارقاپی، مجموعه قلعه مریم و... پتانسیل آن را دارد که به نماد تازه‌ای از هویت تاریخی ایران تبدیل شود.
اما اگر برای ثبت جهانی آن جدیت به خرج داده نشود، این فرصت استثنایی در سایه بی‌توجهی‌ها از دست خواهد رفت!
لیلا سعدوندی