بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، بەرەبەیانی 13 ی حوزەیرانی ئەمساڵ، ڕژێمی زایۆنیستی هێرشی کردە سەر خاکی ئێران، کردەوەیەک کە لە لایەن هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە وەڵامێکی یەکلاکەرەوە و توندی لێکەوتەوە. لە کۆتاییدا ڕژێمی دەستدرێژکاری زایۆنیستی کە پێیوابوو دەتوانێت لە ماوەیەکی کورتدا بە ئامانجە دیاریکراوەکانی خۆی بگات، ناچار بوو پاشەکشە بکات لە کاتێکدا زیانێکی زۆری بەرکەوت.
بە سەرنجدان بە شکستی ڕژێمی زایۆنیستی لەم شەڕەدا، سەرەڕای پشتیوانی ئەمریکا، لێکۆڵینەوە لە ڕەهەندەکانی ئەم ململانێ و گۆڕانکارییە بنەڕەتییەکانی حیساباتی دوژمن گرنگییەکی تایبەتی هەیە.
زۆرێک لە شارەزایان بە ئاماژەدان بە شکستی حیسابکراوی دوژمن لە یەکەم ساتەکانی شەڕدا، پێیان وایە ئەم شەڕە نەک هەر پێکهاتەی ڕاگرتنی ئێرانی سەقامگیر کرد، بەڵکوو هاوکێشە ئەمنییەکانی ناوچەکەی بە زیانی ڕژێمی زایۆنیستی و لایەنگرانی گۆڕی.
پاشخان و هۆکاری دەستپێکی شەڕەکە:
ڕاستییەکە ئەوەیە کە هەڕەشەی سەربازی لە دژی ئێران لە لایەن ئەمریکا و ڕژێمی زایۆنیستییەوە هەمیشە هەبووە، بەڵام پرسیاری بنەڕەتی بۆ زۆر کەس ئەوەیە کە بۆچی ئەم هەڕەشانە لەم خاڵەدا گۆڕا بۆ هەنگاوی کردەیی؟
مێهدی محەممەدی شارەزای سیاسی وەڵامی ئەم پرسیارەی داوەتەوە و ڕایگەیاندووە کە دوو کۆمەڵە حیسابات ڕۆڵیان لە بڕیاری دوژمندا هەبووە: یەکێکیان حیساباتی مێژوویی و درێژخایەن بوو کە لە ماوەی دە ساڵدا درووست بووبوو، ئەوی دیکەیان حیساباتی ئۆپەراسیۆنی کورتخایەن بوو کە لە هەفتەکانی کۆتایی پێش هێرشەکە تەواو بوو.
حیساباتی دوژمن و سیناریۆی ئۆپەراسیۆن:
بە وتەی محەممەدی، لە حیساباتە درێژخایەنەکانیاندا، دوژمن ئێرانی لە دۆخی " گواستنەوەی سیاسی " و " لاوازی پێکهاتەیی " دا دەبینی، کۆمەڵگای ئێرانی وەک ئەوەی لە لێواری ڕاپەڕینێکی گەورەدایە هەستی پێدەکرد و پێیوابوو کە بەرەی خۆڕاگری لاواز بووە و بەرگری ئێرانیش ڕووخاوە. هەروەها هەڵسەنگاندنی ئەوان ئەوە بوو کە ئێران لە شەڕ دەترسێت و پەیوەندییه نێودەوڵەتییەکانی ناسک و له دابڕانی ستراتیژیدایە.
لە شیکارییەکانی چەندین هەفتە پێش هێرشەکە، دەزگای هەواڵگری ڕژێمی زایۆنیستی پێی وابوو ئەگەر گورزێکی خێرا و کوشندە لە لووتکەی فەرماندەیی سەربازیی ئێران بدرێت، دوو دەرئەنجامی سەرەکی ڕوودەدات: یەکێکیان ئیفلیجی دەستبەجێی سەربازی دەبێت و ئەوی دیکەیان دەستپێکی یاخیبوونە ناوخۆییەکان دەبێت.
شیکارییە جۆراوجۆرەکانی ڕووداوەکانی شەڕی ئەم دواییە هەروەها ئاماژەیان بەوە کردووە کە دوژمن پێیوابوو دوورخستنەوەی فەرماندەکان توانای بونیاتنانەوەی پێکهاتەی بەرگری لە ئێران بێبەش دەکات و تێکەڵکردنی هێرشێکی دەرەکی و کردەی تیرۆریستی سنوری و ئاژاوەی ناوخۆیی سیستەمەکە دەخاتە سەر ئەژنۆ.
هاوپەیوەند لە گەڵ ئەمەش، مێهدی محەممەدی گرنگترین بەشی ئەم شەڕە بە دوانزە کاتژمێری یەکەم دەزانێت، کە لە بەیانییەوە تا ئێوارە لە ڕۆژی یەکەمدا بووە. لەم ماوەیەدا، هەرچەندە هێرشەکانی دوژمن هەندێک زیانی لێکەوتەوە، بەڵام پێکهاتەی فەرماندەیی و بڕیاردانی ئێران بە بێ تێکچوون مایەوە و هەر لەو شەوەدا توانی بە هێرشێکی بەرفراوان بە مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان دەست بە سەر دەستپێشخەرییەکەدا بگرێت.
بە وتەی محەممەدی، شکستی سیناریۆی " ئیفلیجی مێشک " لەم خاڵەدا وایکرد دوژمن هەر لە یەکەم شەوەوە بەو ئەنجامە بگات کە دەستپێکردنی شەڕ هەڵە بووە. ئەو شارەزایە سیاسییە هەروەها پێی وایە کە دەرئەنجامەکانی ئەو شەڕە دەریخست کە ڕژێمی زایۆنیستی لە بڕیارە ستراتیژییەکاندا سەربەخۆیی نییە و سەرەتا و کۆتایی شەڕەکە لە لایەن ئەمریکاوە دیاری کراوە.
بابەتێکی گرنگ لە شکستی دوژمن:
شتێکی دیکە کە لە شەڕی ئەم دواییەدا بە ڕوونی دیار بوو، ئەوە بوو کە هاودەنگی کۆمەڵایەتی لە ئێران، وەک پێکهاتەیەکی بەرگری ڕاستەقینە، ڕۆڵێکی گرنگی لە شکستی دوژمندا هەبوو.
لە ڕوانگەی محەممەدییەوە ئامانجی سەرەکی دوژمن یان درووستکردنی چەوسانەوەی ناوخۆیی بوو یان ناچارکردنی کۆماری ئیسلامی بۆ قبووڵکردنی تەسلیمبوونی تەواو بە ئەمریکا؛ هیچ کام لەم ئامانجانە بەدی نەهاتن. ئەمەش ئەوە دەردەخات کە کۆماری ئیسلامی نەک هەر قەیرانی تێپەڕاند بەڵکوو بە نیشاندانی دەسەڵاتی سەربازی و سیاسی خۆی چووەتە قۆناغێکی نوێی بەرگری چالاکانە.
دوژمنانمان دە ساڵ بوو بەو ئەنجامە گەیشتبوون کە ئێران لە قۆناغی گواستنەوەی سیاسیدایە و دابەشبوونە کۆمەڵایەتییەکانی پاڵ بە لێواری یاخیبوونەوە دەنێت. ئەوان بەرەی خۆڕاگرییان بە لاوازی و داڕمانی بەرگری ئێران و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی وڵاتەکەیان بە شکستخواردوو دەبینی. ئەم وێنە درۆینەیە بەستێنی بڕیاری چوونە شەڕی دابین کرد.
ڕاستییەکە ئەوەیە کە دوژمن بە هەڵە هەڵسەنگاندنی بۆ تواناکانی فەرماندەیی ئێران کردووە. لە هەفتەکانی پێش هێرشەکەدا، دەزگا هەواڵگرییەکانی ڕژێمی زایۆنیستی پێیانوابوو کە پێکهاتەی فەرماندەیی ئێران لە چەند کاتژمێری یەکەمدا بە تیرۆرکردنی فەرماندە باڵاکان و لێدانی ورد دەڕووخێت. ئەم حیساباتە لە سەر بنەمای زانیاری ناتەواو و تێڕوانینە ڕووکەشەکان بۆ سیستەمی بەرگری ئێران بوو. بەڵام ڕاستییەکە دەریخستووە کە تۆڕی فەرماندەیی و بڕیاردانی ئێران تەنانەت لە ژێر توندترین هێرشەکانیشدا خۆڕاگر دەبێت.
مێهدی محەممەدی دوانزە کاتژمێری یەکەمی شەڕەکەی بە گرنگترین بەش زانیوە، وەک زۆرێک لە شرۆڤەکاران پێیان وایە. لەو ماوەیەدا، بە پێچەوانەی چاوەڕوانییەکانی دوژمن، ئێران توانی هەر لە یەکەم شەودا بە هێرشێکی بەرفراوان بە مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان دەستبەجێ بچێتە قۆناغی وەڵامدانەوە و دەست بە سەر دەستپێشخەرییەکەدا بگرێت. ئەم وەڵامدانەوە خێرایە پلانی دوژمنی بۆ درووستکردنی " ئیفلیجی مێشک " پووچەڵکردەوە.
بە وتەی محەممەدی، یەکێک لە پەیامەکانی ئەو شەڕە ئەوە بوو کە ڕژێمی زایۆنیستی توانای بڕیاردانی سەربەخۆی سەبارەت بە پرسە گرنگەکان نییە. لە تەلئەبیب نە سەرەتای شەڕ و نە کۆتایی شەڕەکە دیاری نەکرا، بەڵام واشنتن فاکتەری سەرەکی بوو بۆ بەڕێوەبردنی قەیرانەکە. ئەم بەسراوەییە بۆشایی لە بانگەشەکانی ڕژێمی زایۆنیستی بۆ سەربەخۆیی ستراتیژی ئاشکرا کرد.
محەممەدی جەخت لەوە دەکاتەوە کە یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی لە ئێران بە پێچەوانەی خەیاڵی دوژمن لە ساتەکانی قەیراندا چالاک بووە و خەڵک بە پشتیوانی لە هێزە چەکدارەکان نەیانهێشت دوژمن بگات بە ئامانجی خۆی کە ئاژاوەی ناوخۆیی بوو. ئەم ئەزموونە بە بڕوای شارەزایان دەریخست کە سەرمایەی کۆمەڵایەتی دەتوانێت ببێتە ئامرازێکی ڕاستەقینەی بەرگریکردن.
تێڕوانینە هەڵە و نیشانە درۆینەکان لە ناوخۆی ئێرانەوە:
شەڕی 12 ڕۆژە ئاشکرای کرد کە زۆربەی حیساباتەکانی دوژمن لە سەر بنەمای تێڕوانینە هەڵە و سیگناڵە درۆینەکان لە ناوخۆی ئێرانەوە بووە. ئەم ئەزموونە تیشک دەخاتە سەر گرنگی بەڕێوەبردنی تێڕوانینەکانی دوژمن و ڕێگریکردن لە پەیامەکانی لاوازی.
شارەزایان و شرۆڤەکاران پێیان وایە تا ناوچەکە بە شێوەیەکی یەکگرتوو و ئامانجدار بەڕێوە نەچێت، بڕیارە مەترسیدارەکانی دوژمن بەردەوام دەبێت لە دووبارەبوونەوە. ئەم شەڕە جگە لە چەسپاندنی بەرگری ئێران، مۆدێلێکی نوێی وەڵامدانەوەی خێرا و دژە هێرشی لە ئاستی ناوچەکەدا پیشاندا./.