بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، بەرفراوانبوونی گرووپی برێکس بۆ برێکس پڵەس و ئەندامێتی فەرمی کۆماری ئیسلامی ئێران لە مانگی کانوونی دووەمی 2024 ەوە دەتوانرێت بە پەرەسەندنێکی ستراتیژی لە سیاسەتی ئابوریی دەرەوەی وڵات دابنرێت.
لە کاتێکدا کە پێکهاتە داراییە نێودەوڵەتییەکان کە دامەزراوەکانی ڕۆژئاوایی وەک سندوقی دراوی نێودەوڵەتی، بانکی جیهانی و تۆڕی سویفت بۆ دەیان ساڵە زاڵن بە سەر ڕێڕەوی گەشەی وڵاتانی تازەپێگەیشتوودا، ئەندامێتی ئێران لە برێکس پڵەس دەرفەتێکی بۆ تاران ڕەخساندووە کە بەشێک بێت لە بلۆکێکی سەرهەڵداو کە خەریکی پێناسەکردنەوەی نەزمی ئابوری جیهانییە.
بانکی گەشەپێدانی برێکس: دەرفەتێکی نوێ بۆ پرۆژەکانی ئێران
لە گرنگترین تواناکان کە ئەم ئەندامێتییە بۆ ئێران دابینی دەکات، دەستڕاگەیشتن بە سەرچاوە داراییە نوێیەکان، وەبەرهێنانی ژێرخانی و ئەگەری پەیوەندی بانکی لە دەرەوەی سنورەکانی سیستەمی دارایی لەسەر بنەمای دۆلارە.
بانکی گەشەپێدانی نوێ (New Development Bank) کە لە چوارچێوەی برێکسدا کاردەکات، توانای دابینکردنی دارایی چەندین پرۆژەی هەیە کە ئێران بە پلانی ورد دەتوانێت بەدەستی بهێنێت.
هه ڕوه ها له کارنامه ی ئه نداماندا پرۆژه ی وه ک "پردی بریکس" و پلاتفۆرمی چاره سه ڕکردنی بریکس کلیر هه یه که به تایبه تی بۆ ده ڕبازبوون له ژێرخانه کانی ڕۆژئاوایی وه ک سویفت داڕێژراون و بۆ وڵاتێکی وه ک ئێران که ساڵانێکه له سیسته می دانی پاره ی جیهانی دوورخراوه ته وه ، دوو بایه خی هه یه .
هەروەها لە کارنامەی ئەنداماندا پرۆژەی وەک " پردی برێکس " و پلاتفۆرمی چارەسەرکردنی BRICS Clear هەیە کە بە تایبەت بۆ دەربازبوون لە ژێرخانەکانی ڕۆژئاوایی وەک سویفت داڕێژراون و بۆ وڵاتێکی وەک ئێران کە ساڵانێکە لە سیستەمی پێدانی پارەی جیهانی دوورخراوەتەوە، بایەخی زۆری هەیە.
بوون لە ژووری کۆنترۆڵکردنی داهاتووی دارایی جیهانی
بەڵام ئەوەی گرنگترە ئەگەری ڕۆڵی ئێرانە لە داڕشتنی نەزمی دارایی داهاتوودا. ئێران لە داڕشتنی پرەنسیپ و ژێرخانی سیستەمی دراوی نێودەوڵەتی داهاتوودا، دەرفەتی بەشداریکردنی شانبەشانی زلهێزە تازەپێگەیشتوەکانی وەک چین، ڕووسیا و هیندستان هەیە، سیستەمێک کە خەریکە لە ناوەندگەرایی و یەک دراو و پشت بەستن بە دامەزراوە ڕۆژئاواییەکان دوور دەکەوێتەوە.
ئەو مۆدێلانەی کە ڕووسیا و ئەندامانی دیکە پێشنیاریان کردووە، لە سەر بنەمای سەربەخۆیی دارایی دامەزراوە، کە ژمارەیەکی زۆرتر لە وڵاتان بەشدارن، هەروەها بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای دیجیتاڵی نوێی وەک پلاتفۆرمی پارەدانی خێرا و دراوی دیجیتاڵی و تەنانەت زیرەکی دەستکرد.
بەربەستی یەکەم: ژێرخانی بانکیی ئێران ئامادە نییە
بەڵام کەڵک وەرگرتنی کاریگەرانەی ئێران لەم دەرفەتانە پێویستی بە تێپەڕاندنی ئاستەنگەکان هەیە کە هەندێکیان ناوخۆیین و هەندێکیان دەرەکین.
ئێران لە ژێرخانی دارایی و بانکیدا ڕووبەڕووی لاوازی پێکهاتەیی دەبێتەوە. نەبوونی سیستەمی یەکلاکردنەوەی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی، نەبوونی پەیوەندی کاریگەر بە تۆڕە داراییە مۆدێرنەکانەوە و دواکەوتوویی لە بواری دراوی دیجیتاڵ و بانکی دیجیتاڵیدا، بەربەستی جیدییە لەبەردەم کەڵک وەرگرتن لە دەرفەتەکانی برێکس.
ئێران جگە لە کێشەی دراو، ڕووبەڕووی سنوردارکردنی تەکنیکی و تەکنەلۆژیش بووەتەوە کە لە ئەنجامی سزاکانەوە سەرهەڵدەدات، ئەمەش وادەکات گواستنەوەی زانیاری و تەکنەلۆژیای دارایی قورس بێت.
هەناسەدان لە نەزمی نوێی جیهانیدا
لە کۆتاییدا برێکس پڵەس دەتوانێت دەرفەتێکی گرنگ بێت بۆ ئێران، بەڵام ئەم دەرفەتە تەنیا لەو کاتەدا دەبێتە هێزێکی ستراتیژی کە وڵاتەکە بتوانێت بە بەهێزکردنی ژێرخانی دیجیتاڵی و پێناسەکردنەوەی ڕێسا داراییەکان و داڕشتنی ستراتیژییەکی ڕوون بۆ سیاسەتی ئابوریی دەرەوە، ڕۆڵێکی کارا لەو بلۆکەدا بگێڕێت.
هەرچەندە هێشتا برێکس پڵەس ڕێگایەکی دوور و درێژی ماوە بۆ ئەوەی ببێتە دامەزراوەیەکی جیهانیی بەهێز، بەڵام بۆ ئێران کە ساڵانێکە لە ڕەوتی دارایی فەرمی جیهان دوورخراوەتەوە، ئەم ئەندامێتییە دەتوانێت پەنجەرەیەکی نوێ بێت بۆ هەناسەدانی ئابوری لە نەزمێکی جیهانیی نوێدا، فەرمانێک کە زیاتر لە جاران بەرەو لامەرکەزییەت و فرە جەمسەرگیری و بەکارهێنانی تەکنەلۆژیا ڕەسەنەکان دەڕوات./.